Saray, Türkiye’de Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içerisinde bulunan Van iline bağlı bir ilçedir. Saray otobüs bileti alarak, ilçeye ulaşım sağlayabilir, bu lokasyonu gezip görme fırsatı yaratabilirsiniz.

Saray, İran’la sınırı olan bir ilçe olup, ilçe sınırları şu şekildedir:

• Kuzeyinde Özalp ilçesi
• Güneybatısında Gürpınar ilçesi
• Güneydoğusunda Başkale ilçesi
• Doğusunda İran

Kapıköy sınır kapısı bu ilçede olup, ilçenin yüzölçümü 1334 kilometrekaredir. Rakım ise 2100 metredir. Türkiye’nin en yüksek ilçe merkezidir.

Saray ilçesinin nüfusu, 2020 yılı itibarı ile 20.843 kişidir. 

İl merkezine 75 km mesafede bulunan Saray’da; 1 belediye, 4 mahalle, 23 köy ve 11 mezra olmak üzere toplam 38 yerleşim birimi mevcuttur.

Saray’ın Tarihçesi

Saray’da bulunan çeşitli bulgular ile, bu bölgenin geçmişinin tarih öncesi dönemlere uzandığı bilinmektedir. 1230 senesinde Saray’ın içerisinde bulunduğu bölge, Eyyubilerin hakimiyeti altına girmiştir. Eyyubilerin ardından kısa bir süre Moğolların eline geçen Saray, daha sonra ise Karakoyunlu Türkmenlerinin eline geçmiştir.

1287 senesinde Akkoyunlular bölgeye hakim olmuştur. 1503 senesinde Şah İsmail bölgeyi ele geçirmiş ancak kısa sürmüştür. 1504 senesinde Saray, Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliği altına girmiştir.

1504’ten 1915’e dek Osmanlıların elinde kalan Saray, daha sonra Ruslar tarafından işgale uğramıştır. Ruslardan sonra Ermeniler işgal etmiş, 3 Nisan 1918 tarihinde bölge, Ermeni işgalinden kurtulmuştur.

Saray’da Gezilecek Yerler

Saray gezilecek yerler şu şekilde sıralanmıştır:

• Zambak Kanalı: İlçe merkezine bağlı Yeşilalıç köyünün 1 km güneydoğusunda yer alan kanal, Urartulardan kalma bir kanaldır. MÖ 7. yüzyılda yapılan kanal, Urartu su mühendislerinin başarılı bir çalışmasıdır.
• Yeşilalıç Kalesi: İlçe merkezine bağlı Yeşilalıç köyünde yer alan kale, köyün 1 km güneyindedir. Urartu döneminde yapılan kale, kuzey-güney doğrultusunda 60-70 m, doğu-batı doğrultusunda ise 20 m uzunluğundadır. 
• Van Kalesi: Van şehir merkezine 5 km mesafede yer alan kale, Saray ilçesine 93 km uzaklıktadır. Urartu Kralı I. Sarduri tarafından yaptırılan kalede, Asur dilinde çivi yazılı kitabeler bulunmaktadır. Sarp bir kayalık üzerindedir.
• Van Müzesi: 2 kattan oluşan müze, Saray ilçesine 93 km uzaklıkta bulunmaktadır. Müzede arkeolojik eserler yer almaktadır. 

Saray’da ve çevresinde gezilecek pek çok tarihi lokasyon vardır. Saray otobüs bileti alarak bu ilçeyi keşfedebilirsiniz.

Saray’da Ne Yenir?

Saray’ın meşhur yemekleri şu şekilde sıralanmıştır:

• Bulgur aşı: Bulgur, lahana, soğan, patates, maydanoz, salça ve baharatlar ile yapılan bir yemektir. 
• Murtuğa: Van usulü bir omlettir. Tereyağı, un ve yumurta ile yapılır.
• Kavut: Kahvaltılık olarak tüketilen kavut; kavurga unu, pekmez ve tereyağı ile hazırlanır.
• Kurut aşı: Yöresel bir lezzet olan kurut aşı, sarımsaklı yoğurt ve tereyağı ile servis edilir.
• Ayva yemeği: Ayva, nar ve et ile yapılan bir yemektir.
• Kaşık tatlısı: Minik toplar halinde hazırlanan bir tatlıdır. Bir çeşit lokma tatlısıdır.
• Çiriş pilavı: Çiriş otu, bulgur ve havuç malzemeleri ile hazırlanan bir pilav çeşididir.
• Acem köftesi: yuvarlak köfteli, nohutlu, patatesli sulu bir yemektir.

Saray’a Ulaşım Nasıl Sağlanır?

Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içerisinde yer alan Van iline bağlı Saray ilçesine karayolu ile ulaşım oldukça kolaydır. Karayolu ile ulaşım için otobüs yolculuğu tercih edebilirsiniz. Saray otobüs bileti alarak kolayca ilçeye ulaşabilir, bu coğrafyayı gezebilirsiniz. 

Saray ilçesinin, Van il merkezine mesafesi 75 kilometredir.

Saray’a direkt olarak havayolu ve demiryolu ile ulaşım olmasa da, Saray ilçesine ulaşım için, bu ulaşım yolları ile önce Van il merkezine gelebilir, sonrasında toplu taşıma veya özel araç aracılığı ile Saray’a ulaşabilirsiniz.