İdil, Şırnak'ın Suriye sınırlarında olan ilçelerinden biridir. Özellikle tarihi yapısı ve koruma korumuş olduğu eserlerle sadece yerel halkın değil yerli ve yabancı turistlerin de İdil otobüs bileti almasına ve ilçeyi ziyaret etmesine neden oluyor.

Suriye'ye 4 kilometre boyunda sınırı olmasına rağmen sınır kapısı bulunmayan İdil’de karasal iklimin en sert şekli görülüyor. İdil'in güneyinde ovalık arazi bulunsa da genel olarak bakıldığında engebeli yer şekillerine sahiptir. 

Ekonominin temelini tarım ve hayvancılık oluştursa da maalesef arazi yapısının tarıma çok büyük katkısı olmadığından satışı yapılacak kadar fazla tarım ürünü üretilemiyor. Ne olarak tahıllar üzerinden edinilen maddi kaynak hayvancılıktan edilen kaynaktan daha azdır.

İdil'in Tarihçesi

İdil, milattan önce 500'lü yıllarda Suriye'deki Palmira Kenti’nin kraliçesi Zeynobya'nın eşinin hakimiyetinde kalmıştır. Milattan önce 1539'da perslerin alana hâkim olmasına kadar bu bölgede Kral Zambdai hâkim olmuştur. Milattan sonraki zamanlarda ise Romalılar, Yunanlılar, Bizanslar, Halifeler, Süryaniler, Artuklular, Araplar, Kürtler ve Türkler ilçede yaşam sürmüşlerdir.

İsmini 1923 yılında cumhuriyetin ilanı ile birlikte almıştır. 18 Mayıs 1990 tarihinde daha önce maden ilçesine bağlı olan İdil Şırnak’a bağlanarak ilçe niteliği kazanmıştır. 1900'lü yılların sonlarında Süryani halkın nüfusu diğerlerinden daha fazla iken verilen dış göçler dolayısıyla bu baskınlık azalmıştır.

İdil'de Gezilecek Yerler

Topraklarında birçok medeniyetin hüküm sürmesi ve çok defa el değiştirmesi dolayısıyla genellikle farklı dinlere ait ibadethanelerden oluşan İdil gezilecek yerler listesinde yörede en çok kalan Süryanilere ait eserler baskındır. İnanç turizmi sınıfına da giren bu alanlar için her yıl yüzlerce turist İdil otobüs bileti alarak ilçeye gelip ibadet ediyor.

Mor Yakup Kilisesi: Yapım aşamasında bir manastır kompleksi olsa da en çok kilise kısmı bakım görmüştür. Daha önce Mor Yuhan ve Maria Maddelena etkili olsa da Hristiyanlıktan sonra Meryem Ana ya da Mor Yuhan Kilisesi olarak anılmıştır. Tahminler milattan sonra 57 yılda inşa edildiği yönünde olsa da bununla ilgili kesin bir kaynak bulunmuyor.

Timur Çeşmesi: 1400'lü yıllarda Timurlenk’in yaptırdığı çeşme Anadolu topraklarının tek Timur adını taşıyan yapısıdır. 2016'da yaşanan terör olayları dolayısıyla tahrip olan çeşme maalesef eski güzelliğini kaybetmiştir. 6 asırlık eser, İdil ilçe merkezinde bulunuyor.

İdil'de Ne Yenir? 

İdil meşhur yemekleri arasında kolay tarifler yok denecek kadar azdır hepsi meşakkatli ve birçok aşamadan oluşması gereken tarifler olan yemekleri yedikten sonra yapılan işlemler ve emekler göze zor gelmiyor.

Serbidev: Yarmaya su eklenerek pişirilir. Başka bir kaba çökelek alınarak azar azar su yardımıyla yoğrulur ve koyu kıvamlı bir ayran görüntüsü alana kadar işleme devam edilir. Tavada eritilen tereyağı bilgi koyulaşana kadar kavrulur. Servis tabağına alınan pişmiş yarmaların ortası havuz gibi açılır ve ayran kıvamına gelen çökelek orta kısmına dökülür. Tereyağı üzerine gezdirildikten sonra servis edilir.

Kipe: Bir tane göden bağırsağı alınarak iyice yıkanır. Bulgur, maydanoz, kırmızı biber ve pirinç ile hazırlanan iç harç gödenin içine doldurulduktan sonra iki ucu iple dikilir ve tencerede haşlanır haşlanıp soğuduktan sonra Keskin bir bıçakla bir parmak kalınlığında kesilir. Kesilmiş dolmalar az tuzlu ve çırpılmış yumurtaya bulandıktan sonra kızartılır. Sıcak olarak servis edilir.

İdil'de Ulaşım Nasıl Sağlanır?

Şırnak il merkezine uzaklığı 78 kilometre olan ilçede en çok tercih edilen ulaşım yollarından biri İdil otobüs bileti alınarak karayolundan seyahat etmektir. Şırnak Şerafettin Elçi Havalimanı'na sadece 30 dakika uzaklıkta olan İdil’de hava yolları kullanımı da gayet kolay ve yeterlidir. Şehir içi ulaşımda her yere halk otobüsleri ve minibüslerle gidilebileceği biliniyor.