Damal ilçesi, Ardahan iline bağlı ve dağlarında fark edilen Atatürk silüeti ile meşhur bir ilçedir. Damal otobüs bileti alarak ilçeye ulaşmak oldukça kolaydır. İlçenin simgesi haline gelen Atatürk silüeti her yıl belli zamanlarda net olarak görülebilir. Karadağ üzerinde beliren silüet, Haziran ve Temmuz aylarında ortaya çıkar. Bu nedenle Haziran ve Temmuz aylarında “Atatürk’ün İzinde - Gölgesinde Damal Müzik Şenlikleri” adlı bir etkinlik düzenlenir. CHP himayesinde olan ilçenin belediye başkanı Ergin Önal, kaymakamı Ali Recai Yerlikaya’dır. 2022 yılı itibariyle Çıldır ilçesinin nüfusu 8983 olarak belirlendi.

Damal’ın Tarihçesi

Türklerden önce Gürcülerin yerleşim yeri olan Damal ilçesinin adı Gürcüce dilinde “Tamali” olarak geçer. Osmanlı döneminde Damal adını alan ilçe, 10. YY’da Gürcü Krallığının sınırları içinde bulunan bir bölgeydi. 1080 yılında yapılan Kveli Kalesi Savaşının ardından Selçuklu Devletinin eline geçen Damal toprakları, Didgori Savaşından sonra tekrar Gürcü Krallığının himayesine girdi. Uzun süre Gürcü Krallığının himayesinde olan Damal ilçesi, 1550 yılında Osmanlı Devleti tarafından ele geçirildi. Ardından 1877 ila 1888 yılları arasında yapılan Osmanlı Rus Savaşı, Damal topraklarının Rusların eline geçmesine neden oldu. Son olarak Birinci Dünya Savaşının ardından imzalanan Moskova Antlaşmasıyla Damal toprakları da dahil olmak üzere bazı yerler Türklere bırakıldı.

Damal’da Gezilecek Yerler

Damal ilçesinde gezmek için Damal otobüs bileti alınabilir.

Damal ilçesinde gezilecek yerler şöyle sıralanabilir;

Damla Yaylası: Yaz aylarında oldukça serin bir yayla olan Damla Yaylası, sıcaktan bunalan ziyaretçilerin uğrak noktasıdır. Yayla dağlarında bulunan serin hava ve soğuk su dolayısıyla oldukça ferah olan Damla Yaylası, hayvancılığın yaygın görüldüğü yerlerden biridir.

Kızlar Kalesi: Damal ilçesine bağlı olan Sitören Köyünde bulunan Kızlar Kalesi, çeşitli rivayetlere konu olması dolayısıyla oldukça dikkat çekicidir. Ne zaman yapıldığına dair kesin ve net bir bilgi olmasa da eski bir krallık tarafından savaş zamanında kralın kızları için yapıldığına dair çeşitli rivayetler vardır.

Gacibe Kalesi: Çok eski bir kale olan Gacibe Kalesinden geriye yalnızca bir harabe kalmıştır. Yine de bulunduğu konum ve tarihi dokusu dolayısıyla Gacibe Kalesine giden ziyaretçi sayısı oldukça fazladır. Otaglı köyü yakınlarında bulunur ve Osmanlı eseri olduğu tahmin edilir.

Damal’da Ne Yenir?

Damal'ın meşhur yemekleri şöyle sıralanabilir;

Etli Mantı: Kıyma, soğan, yumurta, su, tuz, un, karabiber, kimyon ve nane kullanılarak hazırlanan etli mantı yemeği, Damal ilçesinin meşhur yemeklerinden biridir.

Helle Aşı: Yeşil mercimek, un, su, tuz, kıyma ve çeşitli baharatlar kullanılarak yapılan helle aşı, doyurucu ve lezzetli bir çorbadır. Tek başına yendiği gibi yemeklerle birlikte de yenebilir. Yeşil mercimek iyice pişirildikten sonra hazırlanan çorbanın normal mercimek çorbasından farkı kıymalı olmasıdır.

Ayran Aşı: Nohut, buğday, yoğurt, dereotu ve tuz kullanılarak hazırlanan ayran aşı, katı ve doyurucu bir çorba çeşididir. Damal ilçesi başta olmak üzere Ardahan genelinde sevilerek tüketilen ayran aşı çorbası, yemeklerle birlikte ya da tek başına tüketilebilir.

Damal’a Ulaşım Nasıl Sağlanır?

Damal ilçesi, Ardahan ilinin şehir merkezine yaklaşık 44 kilometre uzaklıktadır. Ardahan otobüs bileti alarak otobüs vasıtasıyla yapılan yolculuklarda ilçeye ulaşma süresi uzayabilir. Özel araçla şehir merkezinden ilçeye ulaşım yaklaşık yarım saat sürmektedir. Ardahan otogarından Damal ilçesine gitmek isteyen ziyaretçiler otogarda bulunan otobüs peronlarını takip ederek ilçelere giden otobüsleri bulabilirler. Ardahan'da havalimanı bulunmadığı için ilçeye ve şehir merkezine otobüsle gidilebilir. Şehir merkezinden araç kiralayarak ya da taksi tutarak Damal ilçesine kısa sürede ulaşım sağlanabilir.